Граматыка верх­не­лу­жыц­кай мовы

Under construction!

The present tense


To put a verb into the present tense, we use the present stem of a nonperfective verb. Perfective verbs are not used in the present tense.

The following table shows the endings used to make the present tense forms:

numberperson-e- stems -i- / -y- stems -a- stems
sing.1.-u-”u-a-m
2.-’e-š-i-š (-y-š)-a-š
3.-’e-i (-y)-a
du.1.-’e-moj-i-moj (-y-moj)-a-moj
2.-’e-tej-i-tej (-y-tej)-a-tej
3.-’e-tej-i-tej (-y-tej)-a-tej
pl.1.-’e-my-i-my (-y-my)-a-my
2.-’e-će-i-će (-y-će)-a-će
3.-’e-ja-”a-a-ja

The palatalising -’e-, -”u- and -”a- endings


A single apostrophe before an ending indicates that some of the final consonants of the verb stems before such an ending alternate according to the following table:

consonant changeexample
1.sing > 2.sing
meaning
d > du > I go > you go
t > ćpletu > plećI knit > you knit
k > čpjeku > pječI bake > you bake
n > njsunu > sunjI glide > you glide
r > rjbjeru > bjerjI take > you take

A double apostrophe before an ending indicates that some of the final consonants of the verb stems before such an ending alternate according to the following table:

consonant changeexample
3.sing > 3.pl.
meaning
s > šnosy > nošahe carries > they carry (walking)
z > žwozy > wožahe carries > they carry (by vehicle)
b > bjdyrbi > dyrbjahe must > they must
p > pjćerpi > ćerpjahe suffers > they suffer

The 2nd and 3rd person dual ending


In the 2nd and 3rd person dual forms, when an action is performed by two male persons (ie. when a virile noun in dual is used as the subject of a sentence) we can facultatively use an eniding containing -taj instead of -tej, for instance:

Dwaj bratraj čitatej/čitataj knihu.
Two brothers are reading a book.

In any other case only the endings with the -tej element may be used:

Dwě sotře čitatej knihu.
Two sisters are reading a book.


Examples:


An -e- stem verb

njesć njese impf. to carry (while walking)

pers.singulardualplural
1njesunjesemojnjesemy
2njesešnjesetejnjeseće
3niesenjesetejnjeseja

An -i-/-y- stem verb

kónčić kónči impf. to finish

pers.singulardualplural
1kónčukónčimojkónčimy
2kónčiškónčitejkónčiće
3kónčikónčitejkónča

An -i-/-y- stem verb

prosyć prosy impf. to ask

pers.singulardualplural
1prošuprosymojprosymy
2prosyšprosytejprosyće
3prosyprosytejproša

An -a- stem verb

pisać pisa impf. to write

pers.singulardualplural
1pisampisamojpisamy
2pisašpisatejpisaće
3pisapisatejpisaja

Irregular verbs


być je impf. to be

pers.singulardualplural
1symsmójsmy
2systejsće
3jestejsu

hić dźe impf. to go (on foot)

pers.singulardualplural
1dudźemojdźemy
2dźešdźetejdźeće
3dźedźetejdu (literary)
dźeja (colloquial)

jěć jědźe impf. to go (by vehicle), to ride

pers.singulardualplural
1jědujědźemojjědźemy
2jědźešjědźetejjědźeće
3jědźejědźetejjědu (literary)
jědźeja (colloquial)



Back to the contents
На гэтым сайце выкарыстоўваем файлы Cookie. Мы гэта робім дзеля дзьвюх мэтаў:

1. для захоўваньня на вашай прыладзе вашых вынікаў у гульні Выявы і словы і для паказу статыстыкі тых вынікаў на старонцы Вашыя вынікі; зьвесткі пра тыя вынікі недаступныя іншым карысталь­нікам, мы іх не захоўваем, не аналізуем і не перадаём іншым асобам;

2. для паказу рэклямаў Google. Прачытайце наступную інфармацыю пра файлы Cookie Google для карыстальнікаў з ЭЭЗ і з-паза ЭЭЗ (пракруціце ўніз).

Карыстальнікі з Эўрапэйскай эканамічнай зоны

Рэклямы Google, якія паказваюцца на нашым сайце, для карыстальнікаў з ЭЭЗ не пэрсаналізуюцца. У такой рэкляме файлы cookie не выкарыстоўваюцца для пэрсаналізацыі аб’яваў, але служаць для абмежаваньня частаты паказаў, падрых­тоўкі зводных справаздач, а таксама для абароны ад махлярства і злоўжываньня.
Падрабязна пра файлы cookie Google

Карыстальнікі з-паза Эўрапэйскай эканамічнай зоны

Для карыстальнікаў з-паза ЭЭЗ файлы cookie Google выкарыстоўваем для пэрсаналізацыі рэкламаў. Зьвесткамі пра тое, як вы карыстаецеся нашым сайтам, мы дзелімся з Google.
Падрабязна пра файлы cookie Google

Блякаваньне файлаў Cookie

Калі вы нязгодныя з нашым выкарыс­таньнем файлаў Cookie, вы павінны выключыць іх абслугоўваньне ў наладах свайго браўзэра альбо пакінуць наш сайт.

Калі абслугоўваньне файлаў cookie выключана, некаторыя опцыі гульні Выявы і словы будуць недаступныя.
OK, разумею.


Copyright © 2015–2022 BALTOSLAV.
Усе правы абаронены.